Rối loạn thần kinh thực vật ảnh hưởng đến chức năng tự động của các cơ quan trong cơ thể như nhịp tim, huyết áp, mồ hôi và tiêu hóa. Bệnh này gây ra sự giảm hoạt động hoặc sự bất thường trong một hoặc nhiều chức năng tự động của cơ thể Vậy rối loạn thần kinh thực vật có chữa được không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về bệnh rối loạn thần kinh thực vật
Hệ thần kinh thực vật bao gồm hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh phó giao cảm. Rối loạn thần kinh thực vật xảy ra khi cân bằng giữa hai hệ thần kinh này bị mất. Nó có thể ảnh hưởng đến chức năng tự động của nhiều cơ quan trong cơ thể như sau:
- Nhịp tim
- Huyết áp
- Mồ hôi
Triệu chứng
Rối loạn thần kinh thực vật có biểu hiện đa dạng và thay đổi tùy theo từng người. Một số triệu chứng cụ thể mà một số người có thể trải qua bao gồm:
- Run tay chân, đau đầu, mất ngủ, giảm trí nhớ, giảm tập trung.
- Cảm thấy hồi hộp, hụt hơi, đánh trống ngực, rối loạn nhịp tim, đau ngực, khó thở, tụt huyết áp tư thế.
- Rối loạn tiêu hóa như khó tiêu, ợ nóng, táo bón, tiêu chảy kéo dài, tăng nhu động dạ dày, ruột, thay đổi vị giác dẫn tới mất khẩu vị, rối loạn tiểu tiện.
- Triệu chứng về tiểu niệu như tiểu đêm, đái dầm, bí tiểu, tiểu không tự chủ, tiết mồ hôi nhiều ở chân, tay, da khô, thân nhiệt không ổn định.
- Sự suy giảm chức năng tình dục như rối loạn cương, bất lực, xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng, khô âm đạo, rối loạn kinh nguyệt.
- Cảm giác tê bì tay chân, gãy tóc, rụng tóc, móng tay giòn, xanh xao, tay chân lạnh, đau nhức xương khớp khi trời lạnh, cảm thấy buồn bực với tay chân.
Nguyên nhân
Rối loạn thần kinh thực vật có thể phát triển như một biến chứng của một số bệnh hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc. Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh thực vật, bao gồm:
- Bệnh lý: Nhiễm khuẩn, nhiễm virus (như viêm não, viêm màng não), các bệnh liên quan đến thoái hóa thần kinh (như teo não, Parkinson, Alzheimer), các bệnh mạn tính (như tiểu đường, tăng huyết áp, loét dạ dày), sử dụng chất kích thích (như thuốc phiện, cần sa, ma túy đá)…
- Tình trạng căng thẳng, Stress và suy nhược cơ thể kéo dài, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, các rối loạn tâm thần, rối loạn tâm sinh lý…
- Tác động của thuốc: Thuốc điều trị các bệnh tim mạch, nội tiết, thần kinh; các hóa chất sử dụng trong điều trị ung thư; phản ứng dị ứng với thuốc; các loại thuốc điều trị tâm thần…
- Yếu tố di truyền.
- Tổn thương hoặc chấn thương cho các bộ phận của cơ thể, chẳng hạn như chấn thương sọ não, tủy sống.
Nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn thần kinh thực vật trong số tất cả các nguyên nhân đã liệt kê là căng thẳng, stress và suy nhược cơ thể kéo dài.
Rối loạn thần kinh thực vật có chữa được không?
Rối loạn thần kinh thực vật không phải là một bệnh cụ thể, mà là những sự cố hoạt động không đều trong hệ thống thần kinh tự động. Rối loạn thần kinh thực vật không gây tử vong, nhưng nó có thể làm giảm hoạt động hoặc ảnh hưởng đến chức năng tự động của cơ thể như nhịp tim, huyết áp, mồ hôi và tiêu hóa.
Để điều trị rối loạn thần kinh thực vật, cần xử lý nguyên nhân gây ra bệnh như viêm não và các tình trạng tương tự. Tuy nhiên, hiện nay, chủ yếu chỉ có thể điều trị các triệu chứng của bệnh.
Có một số loại thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn thần kinh thực vật, bao gồm thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc ngủ và điều trị rối loạn lo âu, thuốc điều chỉnh chức năng ruột, thuốc tim mạch và thuốc giảm tiết mồ hôi.
Kết hợp với các phương pháp vật lý trị liệu như xông hơi thuốc trên các huyệt, xoa bóp và bấm huyệt cũng có thể giúp tăng tốc quá trình điều trị bệnh.
Rối loạn thần kinh thực vật có tự khỏi được không?
Rối loạn thần kinh thực vật có xu hướng tự phục hồi trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 năm, và không gây nguy hiểm đáng kể cho cuộc sống. Tuy nhiên, nó có thể hạn chế các hoạt động hàng ngày của bệnh nhân từ nhẹ đến nặng.
Do đó, khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu không bình thường, việc khám bệnh ngay lập tức là cần thiết để phòng ngừa, phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng phương pháp nào?
Nếu xác định được nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh thực vật, điều trị nên được thực hiện dựa trên nguyên nhân đó. Tuy nhiên, đối với các trường hợp rối loạn thần kinh thực vật mà nguyên nhân chưa được xác định, không có cách điều trị triệt để, mà chỉ có thể tập trung vào việc điều trị các triệu chứng.
Dưới đây là một số các phương pháp điều trị rối loạn thần kinh thực vật phổ biến:
Điều trị bằng thuốc Tây y
Phương pháp điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng Tây y bao gồm:
- Sử dụng thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm để giảm triệu chứng lo âu, hồi hộp và mất ngủ.
- Sử dụng thuốc chống suy nhược cơ thể để cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể.
- Áp dụng các biện pháp thích nghi với hạ huyết áp tư thế, như nâng đầu giường lên, ăn nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày và tăng lượng muối trong chế độ ăn uống.
Điều trị bằng vật lý trị liệu
Trị liệu giúp quá trình điều trị bệnh diễn ra thuận lợi hơn. Đặc biệt, bệnh nhân cần giữ tinh thần lạc quan, tích cực, kết hợp các phương pháp trị liệu:
- Châm cứu
- Liệu pháp tắm nóng, tắm lạnh
- Luyện tập các bài tập điều trị rối loạn thần kinh thực vật
- Xông hơi thuốc trên huyệt
- Xoa bóp
- Bấm huyệt cũng sẽ giúp quá trình trị bệnh hiệu quả hơn
Điều trị bằng thuốc Đông y
Điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng Đông y là một phương pháp truyền thống và tự nhiên được sử dụng trong y học cổ truyền của các quốc gia châu Á, bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản. Các phương pháp Đông y thường nhấn mạnh vào cân bằng và điều hòa năng lượng trong cơ thể để cải thiện sức khỏe và điều trị bệnh.
Trong điều trị rối loạn thần kinh thực vật bằng Đông y, các bài thuốc từ các thành phần tự nhiên như thảo dược, rễ cây, vỏ cây và động vật có thể được sử dụng. Thông qua việc sử dụng các loại thuốc này, Đông y nhằm mục tiêu khôi phục cân bằng nội tiết tố, cải thiện chức năng hệ thần kinh và giảm các triệu chứng không đồng nhất trong cơ thể.
Tuy nhiên, việc sử dụng Đông y để điều trị rối loạn thần kinh thực vật nên được thực hiện dưới sự giám sát và chỉ đạo của các chuyên gia Đông y có kinh nghiệm. Điều này đảm bảo rằng phương pháp điều trị được cá nhân hóa và an toàn cho mỗi bệnh nhân, đồng thời đảm bảo không xảy ra tương tác tiêu cực với các loại thuốc khác đang được sử dụng.
Điều trị bằng phẫu thuật
Đôi khi, việc điều chỉnh các triệu chứng cục bộ gây ra bởi rối loạn thần kinh thực vật có thể khá phức tạp, ví dụ như bệnh mồ hôi tay chân, loét dạ dày – tá tràng, và trong một số trường hợp có thể yêu cầu phẫu thuật.
Biện pháp phòng ngừa rối loạn thực vật
Để duy trì sức khỏe tốt và ngăn ngừa rối loạn thần kinh thực vật, chúng ta nên tuân thủ một lối sống lành mạnh và khoa học, bao gồm:
- Kiểm soát đường huyết nếu có bệnh tiểu đường.
- Điều trị đầy đủ cho vấn đề nghiện rượu.
- Điều trị sớm các bệnh tự miễn dịch.
- Thực hiện các biện pháp để phòng ngừa hoặc kiểm soát huyết áp cao.
- Đạt được và duy trì trọng lượng cơ thể lành mạnh.
- Từ bỏ hút thuốc lá.
- Làm việc thể chất đều đặn.
Bài viết vừa rồi chúng tôi cũng đã trả lời cho câu hỏi liệu rối loạn thần kinh thực vật có chữa được không. Đặc biệt, bệnh nhân không nên tự ý sử dụng các loại thuốc mà chưa được bác sĩ khuyến nghị. Để đảm bảo quá trình điều trị rối loạn thần kinh thực vật hiệu quả, mỗi người bệnh cần thăm khám và tư vấn từ bác sĩ để nhận phác đồ điều trị phù hợp và kịp thời.